Afet risk azaltma yaklaşım ve faaliyetlerini, temel haklar perspektifinden ele alan ulusal ve uluslararası düzeydeki politika ve stratejilerin belirlenmesine yönelik, 8 ve 23 Şubat tarihlerinde iki ayrı odak grup toplantısı gerçekleştirildi.

Toplantılar sayesinde, temel haklar alanındaki paydaşlarımıza ek olarak AFAD ve Kızılay gibi başat kurumlarımızın, uluslararası kuruluşların ve sivil toplumun afetlere ilişkin tecrübe ve bilgisinden yararlanıldı. 

Katılımcılarımız tarafından ifade edilen hususlar bir haritalama çalışmasına yansıtıldı.

“Temel Haklara ve Kadın Erkek Eşitliğine Duyarlı Afet Yönetimi Rehberi ve Kontrol Listesi” uluslararası insani yardım standartları, ulusal stratejiler ve eylem planlarının incelenmesinin yanı sıra proje kapsamında gerçekleştirilen odak grup toplantılarında afet ve acil durum aktörleri tarafından dile getirilen geri bildirimler dikkate alınarak oluşturuldu.

Rehber’in ilk bölümünde, temel prensipler, politika ve strateji seviyesinde ve afet yönetiminde kesişim alanlarında öne çıkan hususlara dikkat çekildi. 

İkinci bölümünde ise afet yönetiminin her aşamasına kadın, çocuk, yaşlı ve engelli hakları perspektifinin entegre edilmesine yönelik faaliyetlere yer verildi.  

Rehberin kontrol listelerinde ise kırılgan gruplar açısından tüm çalışma alanları için anahtar faaliyetlere yönelik doğrulama sorularını içeren geniş bir liste sunularak kullanıcı dostu bir yaklaşım benimsendi.

“Temel Haklara ve Kadın-Erkek Eşitliğine Duyarlı Afet Yönetimi” kapsamındaki eğitimler 25-26 Nisan, 2-3 Mayıs ve 7-8 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirildi.

Eğitimlere farklı illerden Kaymakam, Vali Yardımcıları, AFAD taşra teşkilatı yetkilileri, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatı yetkilileri, ilgili kamu kurumlarından, belediyelerden ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler katılım sağladı.

Eğitimlerde insan hakları temelli afet risk azaltma yaklaşımları ile uluslararası çerçeve ve standartlar hakkında bilgi verilerek kırılgan gruplar perspektifinden afet risk azaltma çalışmaları ve toplumsal dayanıklılığın artırılmasında temel hak ve hizmetlerin devamlılığının önemi vurgulandı.

Temel Haklar Sektörünün paydaşları, 29-30 Nisan 2024 tarihlerinde düzenlenen Temel Haklara ve Kadın-Erkek Eşitliğine Duyarlı Afet Yönetimi Farkındalık Seminerinde buluştu.

17 kurumdan 133 kişinin katıldığı Seminerde, BM Afet Riskini Azaltma Ofisi, Avrupa Komisyonu Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları Genel Müdürlüğü ile Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu temsilcileri, Uluslararası Afet Riski Azaltma Çerçevesi, Sendai Çerçevesi, Paydaşların Afet Riski Azaltma Süreçlerine Katılımı, Afete Dayanıklılık Hedefleri ile Kapsayıcılık İlkeleri ve Savunmasız Grupların Haklarının Korunması-Ülke Deneyimleri konularında sunum gerçekleştirdi. Ayrıca “Hassasiyetleri Anlama ve En Fazla Risk Altında Olanları Dahil Etme, Türkiye Örneği” konulu panel düzenlendi.

Türkiye’de Kadın-Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçelemenin Uygulanması Projesi” kapsamında hazırlanan Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2024 yılı Danışma Kurulu toplantısında tanıtıldı.

2024-2028 yılları içerisinde uygulanacak olan Kadın Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçeleme Strateji Belgesi ve Eylem Planında tanımlama, planlama-bütçeleme-uygulama ve izleme-denetim aşamalarına ilişkin 16 strateji ve 56 eylem yer alıyor.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği, UNICEF ve UN Women ile işbirliği içinde, depremden etkilenen kadın ve çocuklara yönelik hazırladığımız projelerin hazırlığında sona yaklaşıldı.

Toplam 28,5 milyon Avroya sahip iki projenin sözleşme belgeleri ihale makamlarına sunuldu ve imzalanmalarına yönelik hazırlıklara devam ediliyor.

Projelerde, kadın sığınma evlerinin yeniden inşası, güçlendirilmesi, tadilatı; çocuklar için sosyal hizmet altyapısının oluşturulması ve adli yardım için mobil ekiplerin kurulması gibi faaliyetler planlanıyor.

“Anayasa Mahkemesinin İnsan Hakları Alanındaki Kararlarının Etkili Uygulanmasının Desteklenmesi” projesi faaliyetleri yoğun şekilde devam ediyor.

Barolara yönelik düzenlenen Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru usulü eğitimleri kapsamında; Muş Barosunda (1-2 Mart), Aksaray Barosunda (8-9 Mart), Ankara Barosunda (15-16 Mart), Adana Barosunda (19-20 Nisan), İzmir Barosunda (3-4 Mayıs) ve Sinop Barosunda (3-4 Mayıs) eğitimler gerçekleştirildi.

Proje kapsamında ayrıca, 6-7 Şubat 2024 tarihlerinde Ankara’da Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Çalıştayı, 21-24 Şubat 2024 tarihlerinde, Adil Yargılanma Hakkı üzerine Eğitici Eğitimi,  22 Şubat 2024 tarihinde Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Semineri düzenlendi.

Yuvarlak Masa toplantılarına 29 Mart 2024 tarihinde Ankara’da düzenlenen toplantıyla devam edildi.

Temel Haklar Sektörü 2020 yılı Programlaması altında finanse edilen, Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu işbirliğinde yürütülmekte olan, Çocuk Haklarının Geliştirilmesi, Korunması ve İzlenmesi Konusunda Avukatların ve Baroların Kapasitelerinin Güçlendirilmesi (ÇABA) Projesi faaliyetleri devam ediyor. 

19-20 Nisan 2024 tarihlerinde Adana’da gerçekleştirilen “Afet Döneminde Kırılgan Grupların Adalete Erişimi Sempozyumu” kapsamında gerçekleştirilen panellerde, adli yardımda karşılaşılan sorunlar, adalete erişim mekanizmalarının güçlendirilmesi, kırılgan gruplara yönelik psiko-sosyal destek, çocuk koruma mekanizmaları, çocuk istismarının engellenmesi ve 2023 yılında yaşanılan depremlerin ardından alanda edinilen tecrübelere ilişkin bilgi paylaşımında bulunuldu.

Kadına karşı ve aile içi şiddetle mücadeleye yönelik önlemleri içeren ve bu suçların mağdurlarının korunması için standartlar getiren Direktif, konuya ilişkin AB’deki ilk müstakil düzenleme olma özelliğini taşıyor.

Direktif ile kadın sünneti, zorla evlilikler, mahrem görüntülerin rıza dışı paylaşılması, siber ısrarlı takip, siber taciz ve nefret ile şiddete siber teşvik fiillerinin suç olarak tanımlanması ve bunların bir yıldan beş yıla kadar hapisle cezalandırılması öngörülüyor.

Direktifte ayrıca, mağdurlara sağlanması gereken yardım ve koruma önlemleriyle ilgili detaylı kurallar ile ağırlaştırıcı koşullara da yer veriliyor.

AB üyesi ülkelerin ulusal mevzuatlarını direktiflerin hükümleri ile uyumlaştırmaları için 3 yıl süreleri bulunuyor.

AB Çocuk Hakları Stratejisinde yer alan bir taahhüt kapsamında, entegre çocuk koruma sistemlerinin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi hakkında kabul edilen Tavsiye Kararı ile üye ülkelere çocuk koruma sistemlerini güçlendirme konusunda destek sağlanması hedefleniyor.

Tavsiye Kararı, entegre çocuk koruma sistemlerine yönelik genel bir çerçeve tesis edilmesi, üye ülkelerin sistemlerinin çocukları her tür şiddetten korumaya yönelik olarak desteklenmesi,  çocukların çevrimiçi ve çevrimdışındaki güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması ve üye ülkelerin üçüncü ülkelerle ilişkilerinde çocukların korunmasına yönelik bütüncül bir yaklaşım kabul edilmesi gibi unsurları içeriyor.

7 Mayıs 2024 tarihinde onaylanan Direktifler, AB genelinde eşitlik birimleri için asgari standartlar getiren ilk bağlayıcı düzenlemeler olma özelliği taşıyor.

Düzenledikleri alanlar farklılaşmakla birlikte getirdiği asgari standartlar benzer olan söz konusu iki yeni direktif, eşit muameleyi teşvik etmek, ayrımcılıkla mücadele etmek ve mağdurlara destek sağlamakla görevli eşitlik birimlerine yönelik AB genelinde asgari gereklilikleri ortaya koyuyor.

Bahse konu düzenlemelerin AB Resmi Gazetesinde yayımlanmasının ardından, AB üyesi ülkelerin ulusal mevzuatlarını direktiflerin hükümleri ile uyumlaştırmaları için 2 yıl süreleri bulunuyor.

Avrupa Medya Özgürlüğü Yasası, AB’nin medya bağımsızlığı ve çoğulculuğunu koruma amacıyla çıkardığı ilk düzenleme niteliğinde olup, editoryal kararlara yönelik siyasi müdahalede bulunulması ve gazetecilerin gözetlenmesine karşı güvenceler getiriyor.

Yasa, iç pazarın düzgün işleyişini sağlamak adına medya hizmetleri için ortak kurallar içeriyor ve Tüzük kapsamındaki düzenlemelerin uygulamasını izlemek amacıyla “Avrupa Medya Hizmetleri Kurulu” (European Board for Media Services) kuruluyor.